“Hơn tình bạn, nhưng không bằng tình yêu!”

[Admin]

Đó là kết luận của nhà báo Edward Stourton, một ký giả kỳ cựu của đài BBC, về mối quan hệ thân thiết giữa Đức Giáo Hoàng John Paul II và một phụ nữ đã có chồng, bà Anna-Teresa Tymieniecka, triết gia người Mỹ gốc Ba Lan.

Tin về thâm tình bí mật kéo dài 32 năm của hai người, do đài BBC bật mí đầu tuần qua được nhiều cơ quan truyền thông (New York Daily News, BBC, PBS…) của cả thế giới truyền đi, khiến những lời phê phán, suy luận về quan hệ giữa Đức Giáo Hoàng John Paul II bà Anna-Teresa Tymieniecka, gần như làm nổ tung các trang báo mạng.

Có lẽ hơn ai hết, ký giả Edward Stourton là người có thẩm quyền đưa ra nhận định, xem ra tương đối khả tín về mối quan hệ đang được quần chúng chú ý này. Lý do? Chính ông là người đã có công khai quật một kho tàng gồm hàng trăm lá thư Đức Giáo Hoàng John Paul II gửi cho người bạn khác phái, người đồng hương Ba Lan của mình, cũng như những hình ảnh chụp chung giữa hai người. Kho tàng này bao nhiêu năm nay được giữ kín ở Thư Viên Quốc Gia Ba Lan, cho đến khi người ký giả lì lợm Edward Stourton, sau một thời gian dài, đã thuyết phục được người chủ kho chịu mở hé ra cho ông xem một ít.

HonTinhBan, KemTinhYeu 2


Đức Giáo Hoàng John Paul II và bà Anna-Teresa Tymieniecka, triết gia người Mỹ gốc Ba Lan, trong một lần đi trượt tuyết. (Hình: Thư Viện Quốc Gia Ba Lan)

Kho tàng hình ảnh và thư từ của họ cho thế giới thấy gì?

Một số hình ảnh cho thấy Đức Giáo Hoàng John Paul II, trong lễ phục của giáo hoàng, cầm cổ tay bà Anna-Teresa và gửi bà một nụ hôn phớt trên má. Tình cảm họ dành cho nhau long lanh trong hai đôi mắt.

Dù vậy, ký giả Edward Stourton cả quyết ông tin rằng mối thâm tình của họ tuy sâu đậm “hơn tình bạn” nhưng “không (thắm thiết) bằng tình yêu.”

Không dừng ở đó, ký giả Edward Stourton còn kết luận rằng, sở dĩ mối quan hệ của họ “không bằng tình yêu” là vì Đức Giáo Hoàng John Paul II đã giữ chỉ cho nó ở mức như thế. Edward tin rằng bà Anna-Teresa đã bày tỏ tình yêu của mình với Đức Giáo Hoàng John Paul II vào năm 1975, khi ông còn là một vị Tổng Giám Mục ở Krakow, Ba Lan.

Thiên tình sử của họ bắt đầu từ năm 1973 khi bà Anna-Teresa liên lạc với Đức Giáo hoàng John Paull II, lúc đó còn là một tổng giám mục về một cuốn sách triết mà ông viết mà bà rất ái mộ, rồi bay từ Hoa Kỳ qua Ba Lan gặp ngài để thảo luận về cuốn sách, và đề tài triết học.

Bà Anna-Teresa sinh trưởng trong một gia đình quý tộc, có dòng máu Pháp, là một nhà trí thức hàng đầu, từng là một giáo sư toán học và triết học tại một số trường đại học tại Mỹ. Vào năm 1956, bà kết hôn với ông Hendrik Houthakker, một nhà kinh tế người Mỹ gốc Hà Lan làm việc tại Đại học Harvard, và sau đó phục vụ trong Hội đồng cố vấn kinh tế của Tổng thống Nixon. Hai người có ba người con, và cuộc hôn nhân của họ kéo dài được 52 năm, cho đến khi ông Hendrik qua đời năm 2008.

Chính ông Hendrik cũng khá thân với vị giáo hoàng tương lai, thường tư vấn cho ông về vấn đề tình hình kinh tế của các nước Đông Âu sau khi chủ nghĩa cộng sản sụp đổ. Ông Hendrik sau này được Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II phong tước “hiệp sĩ của giáo hoàng” sau khi nhậm chức,

Thoạt đầu, mối quan hệ của bà Anna-Teresa với vị giáo hoàng tương lai chỉ thuần túy là quan hệ chuyên nghiệp của hai người bạn cùng sở thích ái mộ nhau. Nhưng đến khoảng cuối năm 1974, thì lời lẽ trong thư của hai bên trở nên thân mật hơn. Nhưng dù thân đến đâu thì cả hai cùng biết là họ sẽ không bao giờ vượt qua được giới hạn tình bạn, vì Anna-Teresa là một phụ nữ có chồng, con còn nhỏ, trong khi đó, vị giáo hoàng tương lai, vì lời khấn nguyện suốt đời trinh khiết, không thể nào đáp trả tình yêu của một người phụ nữ, bất cứ dưới hình thức nào.

Đơn cử một lá thư bà Anna-Teresa viết cho Đức Giáo Hoàng John Paul II vào mùa hè 1975,  Ký giả Edward Stourton tin rằng bà đã tỏ tình với ngài. Ông cho biết: “Bà Anna-Teresa viết rằng bà muốn được ở trong vòng tay ngày, và hạnh phúc mãi mãi trong vòng tay ấy, và xin lỗi ngài là vẫn chưa thể kiềm chế tình cảm của mình.” Ký giả Edward cho biết.

Với ký giả Edward Stourton chữ “chưa” trong lá thư này là điều quan trọng, vì điều đó cho thấy việc “kiềm chế tình cảm” này đã từng được họ thảo luận.

Những thư sau đó của đức Giáo Hoàng John Paul II cho thấy tâm tư của một người đàn ông cố gắng lý giải mối quan hệ của mình với một người phụ nữ theo quan niệm Công Giáo.

Trong một thư viết năm 1976, ngài viết: “Em viết về sự đau khổ khi phải xa nhau, nhưng tôi không thể nào tìm câu đáp cho những lời này.”

Trong một thư khác, ngài giải thích “em là một món quà đến từ Chúa. Từ đầu, tôi đã e ngại món quà này, nhưng nếu tôi không có một lòng tin vững bền, không có một đạo đức vững chắc từ ân sủng cùa Chúa, và không biết vâng lời, tôi sẽ không dám phản ứng như thế này.”

Không lâu sau những lá thư tỏ tình của bà Anna-Teresa, vị giáo hoàng tương lai đã tặng người bạn thân khác phái vật bất khả ly thân quý giá nhất của mình, gọi là scapular – một vòng da viền cổ áo tu sỹ Công Giáo, mang hình ảnh Đức Mẹ.

Trong lá thư đề cập đến tặng vật này, ngài giải thích rằng việc tặng quà có nghĩa là ngài  ‘Chấp nhận và cảm thấy sự hiện diện của em ở khắp nơi, trong mọi tình huống, dù em đang ở gần, hay xa.”

Nhưng những tấm ảnh chưa bao giờ xuất hiện trước công chúng cho thấy tình cảm giữa hai người ngày càng sâu đậm. Này là hình hai người cùng đi dạo ở đồng quê và trong các kỳ nghỉ trượt tuyết,  có hình cho thấy bà tháp tùng một nhóm cắm trại của ông, cũng có hình ghi lại lúc bà đến thăm ông ở tòa thánh Vatican.

Ký giả Edward Stourton khẳng định rằng ngoài những tấm hình này, không có chứng cớ nào khác cho thấy Đức Giáo Hoàng John Paul II đã phá lời nguyện trinh khiết.

Năm 1981, sau khi Đức Giáo Hoàng John Paul II bị ám sát hụt ở St. Peter’s Square, bà Anna-Teresa là một trong rất ít người được vào thăm ông ở bệnh viện.

Ở tuổi 70s, khi ngài bị bệnh Parkinson bà thường xuyên đến thăm. Rồi sức khỏe đức giáo hoàng ngày càng suy sụp. Vào tháng Tư năm 2005, một ngày trước khi ngài qua đời, bà Anna-Teresa đến thăm ông trong một buổi gặp mặt mà cả hai chắc chắn đều linh cảm đó là buổi gặp gỡ cuối cùng.

Và sau 32 năm, mối tình thắm thiết nhưng tinh khiết của vị giáo hoàng nổi tiếng thế giới và bà Anna-Teresa chấm dứt. Đến năm 2008 bà Anna-Teresa lại chịu thêm một cái tang lớn: chồng bà, ông Hendrik Houthakker qua đời. Bà qua đời sáu năm sau đó.

Dù muốn dù không, những bức thư và hình ảnh giữa hai ngườivừa được tiết lộ khiến người bàn tán.

Có thậ̣t là tinh khiết không ? Những người nhìn quan hệ giữa họ bằng ánh mắt nghi ngờ lý luận: “Làm gì có tình bạn thuần túy giữa người  nam và người nữ.”

Nhưng cũng không thiếu nhiều người khác cho rằng con người ai cũng có tình cảm, việc Đức Giáo Hoàng John Paul II có mối quan hệ đặc biệt với bà Anna-Teresa Tymieniecka, một phụ nữ có chồng, chẳng có gì đáng phê phán, miễn là hai người không vượt quá giới hạn của đạo đức và tôn giáo.

Trần Lễ Hạ